2017(e)ko irailaren 22(a), ostirala

7. Sabana



Sabana
Ray Bradbury

“George, bota begiratu bat haurren jolastokian, mesedez.”
“Zer gertatzen da?”
“Ez dakit.”
“Oso ongi, bada.”
Begiratu bat bota dezazun, besterik ez dut nahi, edo deitu psikologo bati, berak begira dezan.”
“Zertarako behar da psikologo bat haurren jolastokian?”
“Oso ongi dakizu zertarako behar den.” Emaztea sukaldearen erdian gelditu zen, bere baitarako burrunban zebilen sutegi batera begira, zeina laurentzako afaria prestatzen ari baitzen.
“Kontua da jolastokia desberdina dela orain, besterik ez.”
“Tira, goazen ikustera.”

Pasabideetan behera abiatu ziren Zorionetxe hartan, instalaturik hogeita hamar mila dolar balio zuen eta hotsetatik babestuta zegoen etxe hartan, zeinak janzten eta elikatzen eta lokartu arte kulunkatzen baitzituen eta haiekin jolasean eta kantuan ibiltzen baitzen eta horren txintxo portatzen baitzen. Senar-emaztearen joanak pizgailu bat jarri zuen martxan nonbait eta haurren jolastokiko argia ñirñirka hasi zen handik bost bat metrora zeudela. Era berean, haien atzean, pasabideetan, argiak pizten eta itzaltzen ziren haiek pasatu ahala, automatismo leun batekin.
“Ongi,” esan zuen George Hadleyk.
Gurasoak jolastokian gelditu ziren, zoru lasto-antzaren gainean. Jolastokia hamabi metro zabal eta hamar metro luze zen; gainerako etxearen erdia adina balio izan zuen. “Baina deus ez da onegia gure umeentzat” esan zuen Georgek.
Jolastokia isilik zegoen. Hutsik ere bai, junglako soilgune bat eguerdiko bero galdan bezala. Hormak lauak eta bi dimentsiokoak ziren. Orduan, George eta Lydia Hadley gelaren erdian zeudela, hormak zalapartaka hasi ziren, atzera eginez distantzia garden baten aldera, edo hala irudi zuen, eta Afrikako sabana bat azaldu zen hiru dimentsiotan alde guztietatik, azken harri koxkorra eta belar izpia koloretan erreproduzituz. Bikotearen gaineko sabaian, zeru sakon bihurtuta, eguzki horia eta beroa ageri zen.
George Hadleyk kopeta izerditan nabaritu zuen.
“Atera gaitezen eguzki honetatik”, esan zuen. “Igual sobera benetakoa da. Baina ez dut ikusten zer dagoen gaizki.”
“Itxoin pixka bat eta ikusiko duzu,” esan zion emazteak.
Orduan, ezkutuan zeuden odorogailuek ekin zioten haize urrintsua botatzeari sapak hartutako sabanaren erdian zeuden senar-emazteen aldera. Lehoi-belarraren lasto usain beroa, agerian ez zegoen idoiaren usain freskoa, animalien herdoil usaina, hautsaren usaina, piperrautsak aire beroan duenaren modukoa. Eta gero soinuak: urruneko antilopeen zanpa belar gainean, saien hegalkadak, paperen farfararen antzera. Itzal batek zerua zeharkatu zuen. Itzala gelditu zen, hegan, gora begira zegoen George Hadleyren aurpegi izerditsuaren gainean.
“Animalia zikin horiek,” entzun zion emazteari.
“Saiak.”
“Begira, alde horretan lehoiak daude, urrun samar. Idoirantz doaz. Jan berriak dira,” esan zuen Lydiak. “Ez dakit zer jan duten.”
“Animaliaren bat.” George Hadleyk eskua baliatu zuen begi erdi itxiak argi kiskalgarritik babesteko. “Zebra bat edo jirafa kume bat, agian.”
“Ziur zaude?” Emazteak atezu berezian zirudien.
“Ez, berandutxo da ziur egoteko,” esan zuen senarrak, irriz. “Hezur-hutsak baino ezin dut hemendik ikusi, eta saiak, hondarren bila joaten.”
“Garrasia aditu duzu?” galdetu zuen emakumeak.
“Ez.”
“Minutu bat lehenago!”
“Ez, sentitzen dut.”
Lehoiak bueltan zetozen. Eta George Hadley, beste behin ere, miresmenez beterik gelditu zen gela hori sortu zuen jenio mekanikoarenganako. Eraginkortasunaren mirakulu bat zen, sinetsi ezinezko prezio txiki batean salgai. Etxe orok izan beharko luke halako bat. O, tarteka-marteka ikaratu egiten zintuen horrenbesteko zehaztasun klinikoarekin, izu-ikara bat ematen zizun, susto bat, baina gehienetan dibertigarria zen mundu guztiarentzat, seme-alabentzat ez ezik, zuretzat ere bai, gogoak ematen zizunean buelta txiki bat ematen baitzenuen lur ezezagun batean, eszenatokia di-da aldatuz. Tira, bada hori gauza bera zen!
Eta orduan han agertu ziren lehoiak, metro batzuetara, hain benetakoak, hain modu harrigarrian eta gartsuan errealak, ezen haien ile latzak senti baitzenitzakeen eskuan, eta ahoa betetzen zitzaizun haien azal berotuen usainaren hautsez, eta haien horia Frantziako tapiz zoragarri baten horia bezalakoa zen zure begietarako, lehoien eta udako belarraren hori hura, eta lehoien biriken soinu hura, arnasa hartuz eguerdiko isiltasunean, eta haragiaren usain hura haien ahoetan, artean odoletan eta hatsanka.
Lehoiak Georgeri eta Lydiari so gelditu ziren, begi berde-hori ikaragarri haiekin.
“Kontuz!” esan zuen Lydiak.
Lehoiak lasterka oldartu zitzaien.
Lydia biratu eta korrika hasi zen. Senak bultzatuta, George haren atzetik atera zen. Kanpoan, sarreran, atea itxita zegoela, gizona barrez hasi zen, eta emakumea, berriz, negarrez, eta biak samindu ziren bestearen erreakzioarekin.
“George!”
“Lydia! O, ene Lydia gaixo maitea!”
“Harrapatu gaituzte ia-ia!”
“Paretak, Lydia, gogoan izan; kristalezko paretak, hori besterik ez da. Benetakoak dirudite, onartu beharra dut –Afrika zure egongelan–, baina den-dena da kolorezko film dimentsional, super erreaktibo eta super sentikor bat, zinta mental bat, kristalezko hormen atzean, gainera. Odorofonia eta soinukuntza da, Lydia. Tori, nire zapia.”
“Beldurra dut.” Senarrarenganaino hurbildu zen eta, bere gorputza bestearen kontra jarrita, negarrari ekin zion. “Ikusi duzu? Nabaritu duzu? Benetakoegia da.”
“Lasai, Lydia…”
“Wendyri eta Peterri esan behar diezu gehiagorik ez irakurtzeko Afrikari buruz.”
“Bai, bai.” Sorbaldan laztandu zuen.
“Aginduko didazu?”
“Jakina.”
“Eta itxi jolastokia egun batzuetan, nire onera itzultzen naizen bitartean.”
“Badakizu nola jokatzen duen Peterrek horrelakoetan. Joan den hilabetean zigortu nuenean jolastokia itxiz ordu batzuetan, besterik ez, a zer kasketa hartu zuen! Eta Wendyk ere bai. Jolastoki horrek bizi ditu.”
Itxi behar dugu, ez dago beste erremediorik.”
“Ados.” Zalantzaz giltzaz itxi zuen atetzarra. “Lan eta lan ibili zara. Atsedena behar duzu.”
“Ez dakit, ez dakit,” esan zuen emazteak, eta zintz egin eta eseri zen segituan zarabanda batean, non kulunkan hasita kontsolamendua hartu baitzuen. “Agian ez dut behar adinako lanik egiten. Agian pentsatzeko denbora gehiegi daukat. Zergatik ez dugu etxe osoa ixten eta oporrak hartzen egun batzuetarako?”
“Esan nahi duzu arrautzak frijitu nahi dituzula?”
“Bai.” Buruaz ere baietsi zuen.
“Eta galtzerdiak pasaratu?”
“Bai.” Amorruz eta malkoz baietsi zuen buruaz.
“Eta erratza pasa?”
“Bai, bai, o bai!”
“Baina nik uste nuen horrexegatik erosi genuela etxe hau, deus egin beharrik ez izateko.”
“Hori da kontua. Arrotz sentitzen naiz hemen. Etxea da emaztea eta ama, eta neskamea. Nola irabaziko diot Afrikako sabana bati? Nola garbituko ditut umeak bainuontzi automatikoak bezain ongi eta azkar? Ezin dut. Eta kontua ez da nirea bakarrik. Zurea ere bada. Ezin urduriago ibili zara azken bolada honetan.”
“Igual behar baino gehiago erre dut.”
“Antza denez, zuk ere ez dakizu zer egin zeure buruarekin etxe honetan. Gero eta gehiago erretzen duzu goizero, gero eta gehiago edaten duzu arratsaldero, eta gero eta lasaigarri gehiago behar dituzu gauero. Zuk ere sentitzen duzu ez zarela beharrezkoa.”
“Bai?” Georgek pausa egin eta bere baitan bilatu zuen, benetan zer sentitzen zuen jakiteko.
“O, George!” Lydiak senarraz haratago begiratu zuen, jolastokiko ate aldera. “Lehoi horiek ezin dira handik atera, ezta?”
Senarrak ateari begiratu zion eta dardarka ari zela ikusi zuen, beste aldetik zerbaitek haren kontra jauzi izan balu bezala.
“Ez horixe,” esan zuen.
Afarian bakarrik zeuden, Wendy eta Peter inauteri plastiko berezi batean zeudelako, hiriaren beste muturrean, eta telebistatu zuten etxera esateko berandu ailegatuko zirela, eta afaltzen hasteko. George Hadleyk, aulkian eserita pentsakor, behatu zuen nola ateratzen zituen jantokiko mahaiak, bere barren mekanikoetatik, janari beroz betetako platerak.
“Ketchupa ahaztu dugu,” esan zuen.
“Barkatu,” esan zuen ahots txiki batek mahai barrenetik, eta ketchupa agertu zen.
Jolastokiaz bezainbatean, pentsatu zuen George Hadleyk, umeei ez zien minik eginen hura ixten bazien. Edozein gauzatatik gehiegi izatea ez da ona inorentzat. Eta argi zegoen umeek denbora askotxo emana zutela Afrikan. Halako eguzkia. Oraindik lepoan suma zezakeen, atzapar bero baten modura, Eta lehoiak. Eta odol usaina. Ikaragarria zen nola jolastokiak harrapatzen zituen umeen pentsamenduak bizitza emateko haien desio guztiei. Umeek lehoiak pentsatu, eta lehoiak azaltzen ziren. Umeek zebrak pentsatu, eta zebrak zeuden hor. Eguzkia, eta eguzkia. Jirafak, eta jirafak. Heriotza, eta heriotza.
Hori ez zen desagertzen. Ahogozatu gabe murtxikatu zuen mahaiak moztu zion haragia. Heriotzan pentsatzea. Sobera gazteak ziren, Wendy eta Peter, heriotzan pentsatzeko. Edo ez, inor ez da inoiz sobera gaztea horretarako. Heriotza zer den jakin baino lehen ere nahi izaten duzu herioak norbait harrapatzea. Bi urte dituzunean jendeari tiroka ibiltzen zara jostatzeko pistolekin.
Baina hau, Afrikako sabana luze eta bero hori, heriotza ikaragarria lehoi baten ahoan. Eta behin eta berriz errepikatzea.
“Nora zoaz?”
Ez zion Lydiari erantzun. Trublaturik, utzi zuen argiak bere aurrean leunki piztu eta bere atzean itzal zitezen jolastokiko ateraino zihoala. Belarria haren kontra paratuta, aditzeari ekin zion. Urrun, lehoi batek orro egin zuen.
Giltza sartu eta atea ireki zuen. Barnean sartzerakoan, urrutiko garrasi bat aditu zuen. Gero lehoien beste orro bat, azkar desagertu zena.
Afrikan sartu zen. Zenbat aldiz azken urtean ate hori zeharkatu eta Lurralde Miragarria aurkitu zuen, edo Alizia eta Dortoka artifiziala, edo Aladino eta kriseilu magikoa, edo Oz herrialdeko Jack Kuiaburua, edo Doolittle doktorea, edo benetako itxurako ilargiaren gainean salto egindako behia, denak sinesmenezko mundu bateko sorrera maitagarriak. Zenbat aldiz ikusia zuen Pegaso, sabaiko zeruan hegan, edo su artifizialen iturri gorriak, edo ahots aingerutiarrak kantuan. Baina orain, Afrika hori eta bero hura, beroarekin herioa zeraman labe hura. Igual Lydiak arrazoi zuen. Igual oporralditxo bat behar zuten hamar urteko umeentzat errealegi bilakatzen ari zen fantasia horretatik aparte. Ongi zegoen buruko ariketak egitea fantasiazko gimnastikarekin, baina umearen buru biziak patroi bat markatzen duenean…? Orain iruditzen zitzaion ezen, urrutitik, azken hilabetean, lehoien orroak entzunak zituela eta haien usain indartsua nabaritua bere bulegoko atetik. Baina, horren lanpeturik egonda, ez zien kasurik egin.
George Hadley bakarrik zegoen Afrikako belardi hartan. Lehoiek begirada altxatu zuten, hari beha. Ilusioaren huts bakarra zen zabalik zegoen atea, zeinetatik emaztea ikusten baitzuen, pasabide ilunaz beste aldean, irudi markodun batean bezala, arreta galduta afaltzen.
“Ospa,” esan zien lehoiei.
Haiek ez zuten osparik egin.
Gelaren funtzionamendua ezagutzen zuen zehatz-mehatz. Pentsamenduak sortu behar dituzu. Zer pentsatzen duzun, zernahi dela ere, huraxe agertzen da. “Etor daitezela Aladinoa eta lanpara”, bota zuen. Sabanak bere horretan jarraitu zuen; lehoiek bere horretan jarraitu zuten.
“Tira, goazen! Aladino nahi dut!” esan zuen.
Ez zen deus gertatu. Lehoiak marmarrean hasi ziren galdapeko larru haietan.
“Aladino!”
Afarira itzuli zen. “Gela txatxu hori ez dabil ongi,” esan zuen. “Ez du erantzuten.”
“Edo…”
“Edo zer?”
“Edo ezin du erantzun,” esan zuen Lydiak, “zeren umeek Afrikaz eta lehoiez eta hiltzeaz horrenbestetan pentsatuta, gela errutinatik atera ezinik baitago.”
“Izan liteke.”
“Edo Peterrek horrela ezarri du.”
“Ezarri?”
“Igual makinarekin ibili da eta zerbait aldatu du.”
“Peterrek ez du makina ezagutzen.”
“Azkarra da 10 urte izateko. Haren koefiziente horrekin…”
“Hala ere…”
“Kaixo, ama. Kaixo, aita.”
Bikotea biratu zen. Wendy eta Peter sartzen ari ziren aurreko atetik, masailak mentazko goxokien modura zekartzatela, begiak agata urdin argiaren modura, eta ozono usaina jertseetan, helikopteroaren bidaiagatik.
“Garaiz zabiltzate afaltzeko,” esan zuten bi gurasoek.
“Beterik gaude marrubi izozkiarekin eta hot-dogekin,” esan zuten haurrek, elkarri eskutik hartuta. “Baina eseriko gara.”
“Bai, kontaguzue zer edo zer jolastokiaz,” esan zuen George Hadleyk.
Anai-arrebek aitari begiratu zioten begiak kliskatuz, eta gero elkarri. “Jolastokia?”
“Afrikari buruzkoa eta gainerakoa,” esan zuen aitak alaitasun aizunez.
“Ez dut ulertzen,” esan zuen Peterrek.
“Ama eta biok Afrikan egon gara arestian; Tom Swift eta bere lehoi elektrikoa,” esan zuen George Hadleyk.
“Afrika ez dago sartuta jolastokian,” esan zuen Peterrek soiltasunez.
“O, tira Peter. Badakigu.”
“Ez dut Afrika gogoratzen,” esan zion Peterrek Wendyri. “Eta zuk?”
“Ez.”
“Joan zaitez ikustera eta kontatuko diguzu.”
Hala egin zuen alabak.
“Wendy, itzuli hona!” esan zuen George Hadleyk, baina hura joana zen. Etxeko argiek ipurtargien saldo baten antzera jarraitu zioten. Beranduegi, George Hadley ohartu zen giltza eman gabe utzi zuela jolastokiko atea azken ikuskapena egin ondoren.
“Wendyk begiratuko du eta esanen digu,” esan zuen Peterrek.
“Ez dit ezer kontatu beharrik. Neronek ikusi dut.”
“Ziur nago oker zaudela, aita.”
“Ez da hala, Peter. Goazen.”
Baina Wendy itzuli zen. “Ez da Afrika,” esan zuen arnasestuka.
“Bada, ikusiko dugu,” esan zuen George Hadleyk; elkarrekin joan ziren korridorean behera eta jolastokiko atea zabaldu zuten.
Baso berde zoragarri bat azaldu zen, ibai zoragarri bat, mendi more bat, ahots batzuk ozenki kantuan, bai eta Rima oihaneko neska ere, zoragarria eta misteriotsua zuhaitzen artean, ilea tximeleta koloretsuez inguraturik zuela, lore sorta mugigarri bat bezala. Afrikako sabana joana zegoen. Lehoiak ere bai. Rima besterik ez zegoen, hain abesti ederra kantatzen, begiak malkoz betetzen zizkizun.
George Hadleyk aldatutako eszenara begiratu zuen. “Zoazte ohera,” esan zien umeei.
Horiek ahoak zabaldu zituzten.
“Entzun duzue,” esan zuen.
Haurrak aire hargunera joan ziren, eta han haizeak haien logeletara eraman zituen xurgadura batez, hosto marroien gisara.
George Hadleyk buelta bat eman zuen soilgune kantari hartan eta zerbait jaso zuen txoko batean, lehoiak egon ziren tokitik hurbil. Gero emaztearengana itzuli zen astiro.
“Zer da hori?” galdetu zion emazteak.
“Nire diru-zorro zahar bat,” erantzun zuen.
Erakutsi zion. Belar beroaren usaina zeukan, baita lehoiarena ere. Listuaren tantak zeuden gainean: murtxikatuta zegoen, eta odol tantak zituen bi alboetan.
Georgek jolastokiko atea bulkatu eta giltza pasatu zuen, hertsiki ixteko.
Gauaren erdian oraindik esna jarraitzen zuen, eta bazekien emaztea ere esna zegoela. “Uste duzu Wendyk aldatu duela?” galdetu zion emazteak azkenean, gelaren iluntasunean.
“Dudarik gabe.”
“Sabana batetik baso batera aldatu eta Rima sartu duela lehoien ordez?”
“Bai.”
“Zergatik?”
“Ez dakit. Baina itxita egonen da jakiten dudan arte.”
“Nola ailegatu horra zure diru-zorroa?”
“Ez dakit deus,” erantzun zion, “salbu damutzen hasia naizela umeei gela hori erosteaz. Umeak neurotikoak badira, halako gela batek…”
“Teorian, lagundu behar zien neurosiak modu osasungarrian bideratzen.”
“Zalantzak ditut orain.” Sabaira begiratu zuen.
“Umeei nahi zuten guztia eman diegu. Honelako ordaina jaso behar dugu, isil-gordea eta kasurik eza?”
“Nork esan zuen: ‘Umeak alfonbrak dira, noizean behin astinaldi bat eman behar diezu’? Ez diegu inoiz eskua jaso. Orain jasanezinak dira, onar dezagun. Gogoak ematen dien moduan joan eta etortzen dira; umeak gu bagina bezala tratatzen gaituzte. Maina gehiegi egin dizkiegu eta orain gureak egin du.”
“Arraro hasi ziren jokatzen debekatu zenienean suziria hartzea New Yorkeraino, duela zenbait hilabete.”
“Esan nien ez zutela hori egiteko adina.”
“Nolanahi ere, ohartu naiz hotzago jokatzen dutela gurekin harrezkeroztik.”
“Uste dut David McClean ekarriko dudala bihar goizean Afrikari begiratu bat bota diezaion.”
“Baina orain ez da Afrika, Etxe Ederren konderria eta Rima baizik.”
“Iruditzen zait Afrika izanen dela berriz ere.”
Une bat geroago garrasiak aditu zituzten.
Bi garrasi. Bi pertsona behealdetik garrasika. Eta ondoren, lehoiak orroka.
“Wendy eta Peter ez daude beren logeletan,” esan zuen emazteak.
Senarrari, ohean etzanda, bihotza pilpilka zebilkion. “Ez,” esan zuen. “Jolastokira sartu dira.”
“Garrasi horiek ezagunak dirudite.”
“Bai?”
“Bai, izugarri ezagunak.”
Eta oheek ahaleginak eta bi egin bazituzten ere, bi helduak ez ziren lokartu beste ordu bat iragan arte, kulunka eta guzti. Katu usaina zabaldu zen gaueko giroan.

***

“Aita?” esan zuen Peterrek.
“Bai.”
Peterrek zapatetara begiratu zuen. Azken aldian ez zion aitari begiratzen, ezta amari ere. “Jolastokia betiko itxiko duzu, ezta?”
“Segun.”
“Segun zer?” erantzun zuen Peterrek.
“Nola jokatzen duzuen zuk eta arrebak. Afrika hori beste gauza batzuekin tartekatzen baduzue, Suediarekin agian, edo Danimarkarekin, edo Txinarekin.”
“Uste nuen nahi genuen bezala jolasten ahal ginela.”
“Hala da, baina arrazoizko mugekin.”
“Zer gertatzen da Afrikarekin, bada, aita?”
“O, orduan orain onartzen duzu Afrika agerrarazi duzuela, ezta?”
“Ez litzaidake gustatuko jolastokia itxita izatea,” esan zuen Peterrek hotz. “Sekula ez.”
“Egia esan, pentsatu dugu etxe osoa uztea hilabete baterako edo. Problemarik gabeko bizitza bat eramatea.”
“Baina hori ez da bidezkoa! Nik neuk lotu beharko ditut lokarriak, eta ez lokarriak lotzeko makinak? Eta nire kabuz hortzak garbitu, orraztu eta bainuak hartu?”
“Dibertigarria litzateke aldatzea, ez zaude ados?”
“Ez, nazkagarria litzateke. Ez nuen gustuko izan joan den hilabetean koadro margogailua kentzea.”
“Zure kabuz pintatzen ikas zenezan nahi nuelako, seme.”
“Nik ez dut deus egin nahi, salbu begiratu, aditu eta usaindu; badago beste zerbait egiterik, bada?”
“Tira, ongi, Afrikarekin jolas zaitezke.”
“Etxea itxiko duzu hemendik gutxira?”
“Pentsatuko dugu.”
“Uste dut onena dela horrenbeste ez pentsatzea, aita.”
“Ez dut onartuko neure semeak mehatxurik egitea!”
“Oso ongi.” Eta Peter jolastokian sartu zen.

***

“Garaiz nator?” esan zuen David McCleanek.
“Gosaldu nahi?” galdetu zuen George Hadleyk.
“Eskerrik asko, baina gosalduta nago. Zer gertatzen da?”
“David, psikologoa zara.”
“Hala diote.”
“Orduan, bota iezaiozu begiratu bat gure jolastokiari. Iaz ikusi zenuen, etorri zinean; tankera bitxia antzeman zenion une hartan?”
“Ezin da hori esan; betiko bortizkeriak, paranoia arin baterako joera han eta hemen, ohikoa umeen artean gurasoek etengabe segika dituztela sentitzen dutenean, baina, tira, ezer gutxi.”
Pasabidea zeharkatu zuten. “Jolastokia itxi nuen,” azaldu zion aitak, “eta umeak gordeka sartu ziren gauez. Hor egoten utzi nien, patroiak era zitzaten zuk ikusteko.”
Garrasi lazgarri bat etorri zen jolastokitik.
“Hortxe duzu,” esan zuen George Hadleyk. “Ea zer iruditzen zaizun.”
Jo gabe sartu ziren jolastokian.
Garrasiak desagertuak zeuden. Lehoiak jaten ari ziren.
“Atera zaitezte une batez, umeak,” esan zuen George Hadleyk. “Ez, ez ezazue aldatu konbinazio mentala. Utz itzazue paretak dauden bezala. Alde!”
Umeak joanik, bi gizonak lehoiei beha gelditu ziren: urrun zeuden, elkarturik, gustura jaten harrapatua zuten hura.
“Gustatuko litzaidake jakitea zer den,” esan zuen George Hadleyk. “Batzuetan ia-ia lortzen dut. Uste dut ahalmen handiko prismatikoak ekarrita, gauza…”
David McCleanek barre egin zuen lehor. “Ez.” Buelta eman zuen lau hormak aztertzeko. “Noiz hasi zen hau guztia?”
“Duela hilabete bat baino gehixeago.”
“Sentipen txarra ematen dit.”
“Egitateak nahi ditut, ez sentipenak.”
“George maitea, psikologo batek ez du egitate bat bera ere sekula santan ikusten. Sentipenak baino ez ditu aditzen, kontu lausoak. Honek ez dit sentipen onik ematen, benetan. Fidatu zaitez nire bihozkadez eta senaz. Usain txarrak aise nabaritzen ditut eta honek oso usain txarra dauka. Nire aholkua da gela madarikatu hau eraistea eta umeak nirera ekartzea egunero-egunero urte batez tratamendua har dezaten.”
“Horren gaizki dago?”
“Hala uste dut. Jolastoki hauen lehenengo helburua zen patxadaz aztertzea nolako patroiak uzten zituen umearen gogoak paretetan, umeari laguntzeko. Nolanahi ere, kasu honetan, gela tresna bat izan da pentsamendu suntsigarriak bultzatzeko, ez horietatik urruntzeko.”
“Lehengoan ez zenuen ezer nabaritu?”
“Nabaritu nuen bakarra zen zure seme-alabak ume gehienak baino mainatiagoak zirela. Eta orain huts egin diezu nolabait. Zer egin duzu?”
“Ez diet New Yorkera joaten utzi.”
“Beste zerbait?”
“Makina batzuk kendu ditut etxetik eta, duela hilabete bat, mehatxatu nituen jolastokia itxiko nuela ez bazituzten etxeko lanak egiten. Itxi egin nuen zenbait egunetan, ikus zezaten benetan ari nintzela.”
“Ah-ha!”
“Garrantzirik du horrek?”
“Garrantzi handia. Lehen Santa Klaus zuten tokian orain ogro bat dute. Eta umeek Santa Klaus nahiago. Gela honi utzi diozu zure tokia eta zure emaztearena hartzen seme-alaben emozioetan. Gela hau da haien aita eta ama, eta inportanteagoa da haien bizitzan benetako gurasoak baino. Eta zuk orain zer eta hura itxi nahi duzu. Ez da harritzekoa hemen gorrotoa aurkitzea. Sumatu egiten da, zerutik erortzen. Suma ezazu eguzkia. George, bizitza aldatu beharra duzu. Beste askok bezala, erosotasunez inguraturik bizi zara. Gosez hilko zinateke bihar sukaldea matxuratuko balitz. Arrautza bat kraskatzen ere ez dakizu. Itzal ezazu dena. Has zaitez zerotik. Denbora beharko duzu. Baina oraingo ume gaizto hauek zintzotuko zaizkizu urtebeteko epean. Ikusiko duzu.”
“Baina ez da gehiegi izanen umeentzat gela bat-batean ixtea betiko?”
“Ez dut nahi kontu honek aurrera segitzea, besterik ez.”
Lehoiek bukatua zuten oturuntza gorria.
Lehoiak soilguneko mugan zeuden, bi gizonei so.
“Orain jazarria sentitzen naiz,” esan zuen McCleanek. “Atera gaitezen hemendik. Ez ditut inoiz gela madarikatu hauek maitatu. Urduri jartzen naute.”
“Benetakoak dirudite lehoiek, ezta?” esan zuen George Hadleyk. “Ez duzu uste posible dela…”
“Zer?”
“…benetako bihurtzea?”
“Ez, nik dakidala.”
“Akats batengatik, norbaitek manipulatzeagatik edo?”
“Ez.”
Ateraino joan ziren.
“Iruditzen zait gelak ez duela oso gogoko guk itzaltzea,” esan zuen aitak.
“Inork ez du gogoko hiltzea, ezta gela batek ere.”
“Ez dakit gorrotatuko nauen itzali nahi izateagatik.”
“Paranoia nonahi aurki daiteke gaur hemen,” esan zuen David McCleanek. “Haren arrasto eta guzti dugu. Begira.” Makurtu eta lepoko odoleztatu bat hartu zuen. “Zurea da?”
“Ez.” George Hadleyk zurrun-zurrun zuen aurpegia. “Lydiarena da.”
Fusibleen kutxara joan ziren elkarrekin, eta jolastokia hil zuen etengailua jaitsi zuten.
Bi umeak beren onetik atera ziren. Oihuka, jauzika eta gauzak bota eta bota hasi ziren. Txilio, zinkurin, birao eta salto egin zuten altzarien gainean.
“Ezin duzu hori egin jolastokiarekin. Ezin duzu!”
“Aski da, umeak.”
“Umeek beren burua bota zuten sofara, negar-zotinka.
“George,” esan zuen Lydia Hadleyk, “pitz ezazu jolastokia, une batzuetan besterik ez bada. Ez dadila hain bat-batekoa izan.”
“Ez.”
“Ezin zara horren ankerra izan…”
“Lydia, itzalita dago eta itzalita jarraituko du. Eta etxe madarikatu osoa hilko da hemendik gutxira. Zenbat eta gehiago ikusi zer txolopotetan sartu garen ,orduan eta gaizkituago sentitzen naiz. Luzeegi egon gara geure zilbor elektroniko eta mekanikora begira. Ene, a zer premia benetako airea hartzeko!”
Eta gelaz gela joan ziren ahots erlojuak, labeak, berogailuak, zapata-igurtzigailuak, lokarri-lotzaileak, gorputz-igurtzigailuak, -garbigailuak eta –masajegailuak ixten, topatu zuten makina oro, azken finean.
Etxea gorpuz bete zen, irudi zuenez. Makinen kanposantua zen, itxuraz. Isil-isila. Burrunbarik ez makinetan, energia ezkuturik ez, botoi bat sakatuta martxan noiz jarriko.
“Ez iezaiozu utzi!” kexatu zitzaion Peter sabaiari, etxeari mintzatuko balitzaio bezala, edo jolastokiari. “Ez utzi aitari dena hiltzen.” Aitarenganantz biratu zen. “O, gorrotatzen zaitut!”
“Irainka ez duzu deus lortuko.”
“Gustatuko litzaidake zu egotea hilda!”
“Hala geunden, denbora luzez. Gaur hasiko gara zinez bizitzen. Maneiatuak eta masajeatuak izan beharrean, bizitzeari ekinen diogu.”
Wendyk malkotan jarraitzen zuen eta Peterrek ere negarrari eman zion berriz. “Alditxo bat bakarrik, alditxo bat, beste alditxo bat jolastokian,” esan zuen zotinka.
“O, George,” esan zuen emazteak, “horrek ezin du kalterik egin.”
“Tira, ados, horrela isiltzen badira. Minutu bat, kontuan izan, eta gero betiko itzaliko dut.”
“Aitatxo, aitatxo, aitatxo!” esan zuten umeek kantari eta irribarretsu, aurpegiak bustitzen zitzaizkiela.
“Gero oporretan aterako gara. David McClean ordu eta erdi batean itzuliko da, aldaira egiten laguntzeko eta aireportura eramateko. Jantziko naiz. Pitz ezazu jolastokia minutu batez, Lydia, minutu bat baino ez.”
Eta beste hirurok batera atera ziren, zezelka eta zizaka, eta aita aire-hodiak eraman zuen gora, arropa janzten hasteko. Minutu bat geroago Lydia agertu zen.
“Alde egitean pozik egonen naiz” adierazi zuen hasperen batekin.
“Jolastokian utzi dituzu?”
“Nik ere jantzi nahi nuen. O, Afrika nazkagarri hori. Zer dela-eta dute gustuko?”
“Tira, hemendik bost minutura Iowako bidean egonen gara. Ene, nolatan sartu ginen etxe honetan? Zerk bultzatu gintuen halako amesgaizto bat erostera?”
“Harrokeriak, diruak, ergelkeriak.”
“Hobe jaisten bagara, umeak basapizti haiekin berriz berotu baino lehenago.”
Orduan umeak deika entzun zituzten: “Aita, ama, etorri, bizkor, bizkor!”
Aire-hodian jaitsi ziren, eta lasterka egin zuten ezkaratza aldera. Umeak ez ziren ageri. “Wendy? Peter!”
Jolastokian sartu ziren. Sabana hutsik zegoen, haiei begira zeuden lehoiak kenduta. “Peter, Wendy?”
Atea danbateko batez itxi zen.
“Wendy, Peter!”
George Hadley eta emaztea biratu eta atera joan ziren lasterka.
“Ireki atea!” oihukatu zuen George Hadleyk, maratilari eraginez. “Baina, kanpotik itxi dute! Peter!” Atean jo zuen. “Ireki!”
Peterren ahotsa entzun zuen kanpoan, atearen kontra.
“Ez utzi jolastokia eta etxea itzaltzen,” esan zuen.
Hadley jaun-andreek atean jo zuten. “Ez esan lelokeriarik, umeak. Alde egiteko ordua da. McClean jauna berehala etorriko da eta…”
Orduan soinua aditu zuten.
Lehoiek hiru aldetatik inguratu zituzten sabanako belar horian, aurrera eginez lasto lehorraren gainean, burrunbaka eta orroka.
Lehoiak.
Hadley jaunak emazteari begiratu eta biek, buelta emanik, piztiei egin zieten so, horiek aurrera zihoazen bitartean, buztanak tente.
Hadley jaun-andreak garrasika hasi ziren.
Eta bat-batean ohartu ziren zergatik zituzten ezagunak beste oihu haiek.

***

“Hemen nago,” esan zuen David McCleanek jolastokiko atean, “O, kaixo.” Bi umeei begiratu zien, soilgunearen erdian zeudela, bazkaritxo bat hartzen. Haratago, idoia eta sabana horia. Gainean, eguzki beroa. McClean izerditzen hasi zen. “Non daude aita-amak?”
Haurrek begirada altxatu eta irribarre egiten zuten. “O, segituan etorriko dira.”
“Ongi, alde egin behar dugu.” McClean jaunak lehoiak ikusi zituen, urrun, borrokan, eta gero, lasaiturik, isilean jaten geriza ematen zuten zuhaitzen azpian.
Lehoiak behatu zituen, eskuz itzala eginez begietan.
Jaten bukatuta, lehoiak idoira hurbildu ziren edatera.
Itzal batek egin zuen kliska McClean jaunaren aurpegi beroaren gainean. Itzal askok egin zuten kliska. Saiak jaitsi ziren zeru kiskalgarritik.
“Terik?” galdetu zuen Wendyk isiltasunean.


iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina