Sabana
Ray
Bradbury
“George, bota begiratu bat haurren jolastokian,
mesedez.”
“Zer gertatzen da?”
“Ez dakit.”
“Oso ongi, bada.”
Begiratu bat bota dezazun, besterik ez dut nahi,
edo deitu psikologo bati, berak begira dezan.”
“Zertarako behar da psikologo bat haurren
jolastokian?”
“Oso ongi dakizu zertarako behar den.” Emaztea
sukaldearen erdian gelditu zen, bere baitarako burrunban zebilen sutegi batera
begira, zeina laurentzako afaria prestatzen ari baitzen.
“Kontua da jolastokia desberdina dela orain, besterik
ez.”
“Tira, goazen ikustera.”
Pasabideetan behera abiatu ziren Zorionetxe
hartan, instalaturik hogeita hamar mila dolar balio zuen eta hotsetatik
babestuta zegoen etxe hartan, zeinak janzten eta elikatzen eta lokartu arte
kulunkatzen baitzituen eta haiekin jolasean eta kantuan ibiltzen baitzen eta
horren txintxo portatzen baitzen. Senar-emaztearen joanak pizgailu bat jarri
zuen martxan nonbait eta haurren jolastokiko argia ñirñirka hasi zen handik
bost bat metrora zeudela. Era berean, haien atzean, pasabideetan, argiak pizten
eta itzaltzen ziren haiek pasatu ahala, automatismo leun batekin.
“Ongi,” esan zuen George Hadleyk.
Gurasoak jolastokian gelditu ziren, zoru
lasto-antzaren gainean. Jolastokia hamabi metro zabal eta hamar metro luze zen;
gainerako etxearen erdia adina balio izan zuen. “Baina deus ez da onegia gure
umeentzat” esan zuen Georgek.
Jolastokia isilik zegoen. Hutsik ere bai, junglako
soilgune bat eguerdiko bero galdan bezala. Hormak lauak eta bi dimentsiokoak
ziren. Orduan, George eta Lydia Hadley gelaren erdian zeudela, hormak
zalapartaka hasi ziren, atzera eginez distantzia garden baten aldera, edo hala
irudi zuen, eta Afrikako sabana bat azaldu zen hiru dimentsiotan alde
guztietatik, azken harri koxkorra eta belar izpia koloretan erreproduzituz.
Bikotearen gaineko sabaian, zeru sakon bihurtuta, eguzki horia eta beroa ageri
zen.
George Hadleyk kopeta izerditan nabaritu zuen.
“Atera gaitezen eguzki honetatik”, esan zuen.
“Igual sobera benetakoa da. Baina ez dut ikusten zer dagoen gaizki.”
“Itxoin pixka bat eta ikusiko duzu,” esan zion
emazteak.
Orduan, ezkutuan zeuden odorogailuek ekin zioten
haize urrintsua botatzeari sapak hartutako sabanaren erdian zeuden
senar-emazteen aldera. Lehoi-belarraren lasto usain beroa, agerian ez zegoen
idoiaren usain freskoa, animalien herdoil usaina, hautsaren usaina,
piperrautsak aire beroan duenaren modukoa. Eta gero soinuak: urruneko
antilopeen zanpa belar gainean, saien hegalkadak, paperen farfararen antzera.
Itzal batek zerua zeharkatu zuen. Itzala gelditu zen, hegan, gora begira zegoen
George Hadleyren aurpegi izerditsuaren gainean.
“Animalia zikin horiek,” entzun zion emazteari.
“Saiak.”
“Begira, alde horretan lehoiak daude, urrun samar.
Idoirantz doaz. Jan berriak dira,” esan zuen Lydiak. “Ez dakit zer jan duten.”
“Animaliaren bat.” George Hadleyk eskua baliatu
zuen begi erdi itxiak argi kiskalgarritik babesteko. “Zebra bat edo jirafa kume
bat, agian.”
“Ziur zaude?” Emazteak atezu berezian zirudien.
“Ez, berandutxo da ziur egoteko,” esan zuen
senarrak, irriz. “Hezur-hutsak baino ezin dut hemendik ikusi, eta saiak,
hondarren bila joaten.”
“Garrasia aditu duzu?” galdetu zuen emakumeak.
“Ez.”
“Minutu bat lehenago!”
“Ez, sentitzen dut.”
Lehoiak bueltan zetozen. Eta George Hadley, beste
behin ere, miresmenez beterik gelditu zen gela hori sortu zuen jenio
mekanikoarenganako. Eraginkortasunaren mirakulu bat zen, sinetsi ezinezko
prezio txiki batean salgai. Etxe orok izan beharko luke halako bat. O,
tarteka-marteka ikaratu egiten zintuen horrenbesteko zehaztasun klinikoarekin,
izu-ikara bat ematen zizun, susto bat, baina gehienetan dibertigarria zen mundu
guztiarentzat, seme-alabentzat ez ezik, zuretzat ere bai, gogoak ematen
zizunean buelta txiki bat ematen baitzenuen lur ezezagun batean, eszenatokia
di-da aldatuz. Tira, bada hori gauza bera zen!
Eta orduan han agertu ziren lehoiak, metro
batzuetara, hain benetakoak, hain modu harrigarrian eta gartsuan errealak, ezen
haien ile latzak senti baitzenitzakeen eskuan, eta ahoa betetzen zitzaizun
haien azal berotuen usainaren hautsez, eta haien horia Frantziako tapiz
zoragarri baten horia bezalakoa zen zure begietarako, lehoien eta udako
belarraren hori hura, eta lehoien biriken soinu hura, arnasa hartuz eguerdiko
isiltasunean, eta haragiaren usain hura haien ahoetan, artean odoletan eta
hatsanka.
Lehoiak Georgeri eta Lydiari so gelditu ziren,
begi berde-hori ikaragarri haiekin.
“Kontuz!” esan zuen Lydiak.
Lehoiak lasterka oldartu zitzaien.
Lydia biratu eta korrika hasi zen. Senak
bultzatuta, George haren atzetik atera zen. Kanpoan, sarreran, atea itxita
zegoela, gizona barrez hasi zen, eta emakumea, berriz, negarrez, eta biak
samindu ziren bestearen erreakzioarekin.
“George!”
“Lydia! O, ene Lydia gaixo maitea!”
“Harrapatu gaituzte ia-ia!”
“Paretak, Lydia, gogoan izan; kristalezko paretak,
hori besterik ez da. Benetakoak dirudite, onartu beharra dut –Afrika zure
egongelan–, baina den-dena da kolorezko film dimentsional, super erreaktibo eta
super sentikor bat, zinta mental bat, kristalezko hormen atzean, gainera.
Odorofonia eta soinukuntza da, Lydia. Tori, nire zapia.”
“Beldurra dut.” Senarrarenganaino hurbildu zen
eta, bere gorputza bestearen kontra jarrita, negarrari ekin zion. “Ikusi duzu?
Nabaritu duzu? Benetakoegia da.”
“Lasai, Lydia…”
“Wendyri eta Peterri esan behar diezu gehiagorik
ez irakurtzeko Afrikari buruz.”
“Bai, bai.” Sorbaldan laztandu zuen.
“Aginduko didazu?”
“Jakina.”
“Eta itxi jolastokia egun batzuetan, nire onera
itzultzen naizen bitartean.”
“Badakizu nola jokatzen duen Peterrek
horrelakoetan. Joan den hilabetean zigortu nuenean jolastokia itxiz ordu
batzuetan, besterik ez, a zer kasketa hartu zuen! Eta Wendyk ere bai. Jolastoki
horrek bizi ditu.”
Itxi behar dugu, ez dago beste erremediorik.”
“Ados.” Zalantzaz giltzaz itxi zuen atetzarra.
“Lan eta lan ibili zara. Atsedena behar duzu.”
“Ez dakit, ez dakit,” esan zuen emazteak, eta
zintz egin eta eseri zen segituan zarabanda batean, non kulunkan hasita
kontsolamendua hartu baitzuen. “Agian ez dut behar adinako lanik egiten. Agian
pentsatzeko denbora gehiegi daukat. Zergatik ez dugu etxe osoa ixten eta
oporrak hartzen egun batzuetarako?”
“Esan nahi duzu arrautzak frijitu nahi dituzula?”
“Bai.” Buruaz ere baietsi zuen.
“Eta galtzerdiak pasaratu?”
“Bai.” Amorruz eta malkoz baietsi zuen buruaz.
“Eta erratza pasa?”
“Bai, bai, o bai!”
“Baina nik uste nuen horrexegatik erosi genuela
etxe hau, deus egin beharrik ez izateko.”
“Hori da kontua. Arrotz sentitzen naiz hemen.
Etxea da emaztea eta ama, eta neskamea. Nola irabaziko diot Afrikako sabana
bati? Nola garbituko ditut umeak bainuontzi automatikoak bezain ongi eta azkar?
Ezin dut. Eta kontua ez da nirea bakarrik. Zurea ere bada. Ezin urduriago ibili
zara azken bolada honetan.”
“Igual behar baino gehiago erre dut.”
“Antza denez, zuk ere ez dakizu zer egin zeure
buruarekin etxe honetan. Gero eta gehiago erretzen duzu goizero, gero eta
gehiago edaten duzu arratsaldero, eta gero eta lasaigarri gehiago behar dituzu
gauero. Zuk ere sentitzen duzu ez zarela beharrezkoa.”
“Bai?” Georgek pausa egin eta bere baitan bilatu
zuen, benetan zer sentitzen zuen jakiteko.
“O, George!” Lydiak senarraz haratago begiratu
zuen, jolastokiko ate aldera. “Lehoi horiek ezin dira handik atera, ezta?”
Senarrak ateari begiratu zion eta dardarka ari
zela ikusi zuen, beste aldetik zerbaitek haren kontra jauzi izan balu bezala.
“Ez horixe,” esan zuen.
Afarian bakarrik zeuden, Wendy eta Peter inauteri
plastiko berezi batean zeudelako, hiriaren beste muturrean, eta telebistatu
zuten etxera esateko berandu ailegatuko zirela, eta afaltzen hasteko. George
Hadleyk, aulkian eserita pentsakor, behatu zuen nola ateratzen zituen jantokiko
mahaiak, bere barren mekanikoetatik, janari beroz betetako platerak.
“Ketchupa ahaztu dugu,” esan zuen.
“Barkatu,” esan zuen ahots txiki batek mahai
barrenetik, eta ketchupa agertu zen.
Jolastokiaz bezainbatean, pentsatu zuen George
Hadleyk, umeei ez zien minik eginen hura ixten bazien. Edozein gauzatatik
gehiegi izatea ez da ona inorentzat. Eta argi zegoen umeek denbora askotxo
emana zutela Afrikan. Halako eguzkia. Oraindik lepoan suma zezakeen, atzapar
bero baten modura, Eta lehoiak. Eta odol usaina. Ikaragarria zen nola
jolastokiak harrapatzen zituen umeen pentsamenduak bizitza emateko haien desio
guztiei. Umeek lehoiak pentsatu, eta lehoiak azaltzen ziren. Umeek zebrak
pentsatu, eta zebrak zeuden hor. Eguzkia, eta eguzkia. Jirafak, eta jirafak.
Heriotza, eta heriotza.
Hori ez zen desagertzen. Ahogozatu gabe murtxikatu
zuen mahaiak moztu zion haragia. Heriotzan pentsatzea. Sobera gazteak ziren,
Wendy eta Peter, heriotzan pentsatzeko. Edo ez, inor ez da inoiz sobera gaztea
horretarako. Heriotza zer den jakin baino lehen ere nahi izaten duzu herioak
norbait harrapatzea. Bi urte dituzunean jendeari tiroka ibiltzen zara
jostatzeko pistolekin.
Baina hau, Afrikako sabana luze eta bero hori,
heriotza ikaragarria lehoi baten ahoan. Eta behin eta berriz errepikatzea.
“Nora zoaz?”
Ez zion Lydiari erantzun. Trublaturik, utzi zuen
argiak bere aurrean leunki piztu eta bere atzean itzal zitezen jolastokiko
ateraino zihoala. Belarria haren kontra paratuta, aditzeari ekin zion. Urrun,
lehoi batek orro egin zuen.
Giltza sartu eta atea ireki zuen. Barnean
sartzerakoan, urrutiko garrasi bat aditu zuen. Gero lehoien beste orro bat,
azkar desagertu zena.
Afrikan sartu zen. Zenbat aldiz azken urtean ate hori
zeharkatu eta Lurralde Miragarria aurkitu zuen, edo Alizia eta Dortoka
artifiziala, edo Aladino eta kriseilu magikoa, edo Oz herrialdeko Jack
Kuiaburua, edo Doolittle doktorea, edo benetako itxurako ilargiaren gainean
salto egindako behia, denak sinesmenezko mundu bateko sorrera maitagarriak.
Zenbat aldiz ikusia zuen Pegaso, sabaiko zeruan hegan, edo su artifizialen
iturri gorriak, edo ahots aingerutiarrak kantuan. Baina orain, Afrika hori eta
bero hura, beroarekin herioa zeraman labe hura. Igual Lydiak arrazoi zuen.
Igual oporralditxo bat behar zuten hamar urteko umeentzat errealegi bilakatzen
ari zen fantasia horretatik aparte. Ongi zegoen buruko ariketak egitea
fantasiazko gimnastikarekin, baina umearen buru biziak patroi bat markatzen
duenean…? Orain iruditzen zitzaion ezen, urrutitik, azken hilabetean, lehoien
orroak entzunak zituela eta haien usain indartsua nabaritua bere bulegoko
atetik. Baina, horren lanpeturik egonda, ez zien kasurik egin.
George Hadley bakarrik zegoen Afrikako belardi
hartan. Lehoiek begirada altxatu zuten, hari beha. Ilusioaren huts bakarra zen
zabalik zegoen atea, zeinetatik emaztea ikusten baitzuen, pasabide ilunaz beste
aldean, irudi markodun batean bezala, arreta galduta afaltzen.
“Ospa,” esan zien lehoiei.
Haiek ez zuten osparik egin.
Gelaren funtzionamendua ezagutzen zuen
zehatz-mehatz. Pentsamenduak sortu behar dituzu. Zer pentsatzen duzun, zernahi
dela ere, huraxe agertzen da. “Etor daitezela Aladinoa eta lanpara”, bota zuen.
Sabanak bere horretan jarraitu zuen; lehoiek bere horretan jarraitu zuten.
“Tira, goazen! Aladino nahi dut!” esan zuen.
Ez zen deus gertatu. Lehoiak marmarrean hasi ziren
galdapeko larru haietan.
“Aladino!”
Afarira itzuli zen. “Gela txatxu hori ez dabil
ongi,” esan zuen. “Ez du erantzuten.”
“Edo…”
“Edo zer?”
“Edo ezin du erantzun,” esan zuen Lydiak, “zeren
umeek Afrikaz eta lehoiez eta hiltzeaz horrenbestetan pentsatuta, gela
errutinatik atera ezinik baitago.”
“Izan liteke.”
“Edo Peterrek horrela ezarri du.”
“Ezarri?”
“Igual makinarekin ibili da eta zerbait aldatu
du.”
“Peterrek ez du makina ezagutzen.”
“Azkarra da 10 urte izateko. Haren koefiziente
horrekin…”
“Hala ere…”
“Kaixo, ama. Kaixo, aita.”
Bikotea biratu zen. Wendy eta Peter sartzen ari
ziren aurreko atetik, masailak mentazko goxokien modura zekartzatela, begiak
agata urdin argiaren modura, eta ozono usaina jertseetan, helikopteroaren
bidaiagatik.
“Garaiz zabiltzate afaltzeko,” esan zuten bi
gurasoek.
“Beterik gaude marrubi izozkiarekin eta
hot-dogekin,” esan zuten haurrek, elkarri eskutik hartuta. “Baina eseriko
gara.”
“Bai, kontaguzue zer edo zer jolastokiaz,” esan
zuen George Hadleyk.
Anai-arrebek aitari begiratu zioten begiak
kliskatuz, eta gero elkarri. “Jolastokia?”
“Afrikari buruzkoa eta gainerakoa,” esan zuen
aitak alaitasun aizunez.
“Ez dut ulertzen,” esan zuen Peterrek.
“Ama eta biok Afrikan egon gara arestian; Tom
Swift eta bere lehoi elektrikoa,” esan zuen George Hadleyk.
“Afrika ez dago sartuta jolastokian,” esan zuen
Peterrek soiltasunez.
“O, tira Peter. Badakigu.”
“Ez dut Afrika gogoratzen,” esan zion Peterrek
Wendyri. “Eta zuk?”
“Ez.”
“Joan zaitez ikustera eta kontatuko diguzu.”
Hala egin zuen alabak.
“Wendy, itzuli hona!” esan zuen George Hadleyk,
baina hura joana zen. Etxeko argiek ipurtargien saldo baten antzera jarraitu
zioten. Beranduegi, George Hadley ohartu zen giltza eman gabe utzi zuela
jolastokiko atea azken ikuskapena egin ondoren.
“Wendyk begiratuko du eta esanen digu,” esan zuen
Peterrek.
“Ez dit ezer kontatu beharrik. Neronek ikusi dut.”
“Ziur nago oker zaudela, aita.”
“Ez da hala, Peter. Goazen.”
Baina Wendy itzuli zen. “Ez da Afrika,” esan zuen
arnasestuka.
“Bada, ikusiko dugu,” esan zuen George Hadleyk;
elkarrekin joan ziren korridorean behera eta jolastokiko atea zabaldu zuten.
Baso berde zoragarri bat azaldu zen, ibai
zoragarri bat, mendi more bat, ahots batzuk ozenki kantuan, bai eta Rima
oihaneko neska ere, zoragarria eta misteriotsua zuhaitzen artean, ilea
tximeleta koloretsuez inguraturik zuela, lore sorta mugigarri bat bezala.
Afrikako sabana joana zegoen. Lehoiak ere bai. Rima besterik ez zegoen, hain
abesti ederra kantatzen, begiak malkoz betetzen zizkizun.
George Hadleyk aldatutako eszenara begiratu zuen.
“Zoazte ohera,” esan zien umeei.
Horiek ahoak zabaldu zituzten.
“Entzun duzue,” esan zuen.
Haurrak aire hargunera joan ziren, eta han haizeak
haien logeletara eraman zituen xurgadura batez, hosto marroien gisara.
George Hadleyk buelta bat eman zuen soilgune
kantari hartan eta zerbait jaso zuen txoko batean, lehoiak egon ziren tokitik
hurbil. Gero emaztearengana itzuli zen astiro.
“Zer da hori?” galdetu zion emazteak.
“Nire diru-zorro zahar bat,” erantzun zuen.
Erakutsi zion. Belar beroaren usaina zeukan, baita
lehoiarena ere. Listuaren tantak zeuden gainean: murtxikatuta zegoen, eta odol
tantak zituen bi alboetan.
Georgek jolastokiko atea bulkatu eta giltza pasatu
zuen, hertsiki ixteko.
Gauaren erdian oraindik esna jarraitzen zuen, eta
bazekien emaztea ere esna zegoela. “Uste duzu Wendyk aldatu duela?” galdetu
zion emazteak azkenean, gelaren iluntasunean.
“Dudarik gabe.”
“Sabana batetik baso batera aldatu eta Rima sartu
duela lehoien ordez?”
“Bai.”
“Zergatik?”
“Ez dakit. Baina itxita egonen da jakiten dudan
arte.”
“Nola ailegatu horra zure diru-zorroa?”
“Ez dakit deus,” erantzun zion, “salbu damutzen
hasia naizela umeei gela hori erosteaz. Umeak neurotikoak badira, halako gela
batek…”
“Teorian, lagundu behar zien neurosiak modu
osasungarrian bideratzen.”
“Zalantzak ditut orain.” Sabaira begiratu zuen.
“Umeei nahi zuten guztia eman diegu. Honelako
ordaina jaso behar dugu, isil-gordea eta kasurik eza?”
“Nork esan zuen: ‘Umeak alfonbrak dira, noizean
behin astinaldi bat eman behar diezu’? Ez diegu inoiz eskua jaso. Orain
jasanezinak dira, onar dezagun. Gogoak ematen dien moduan joan eta etortzen
dira; umeak gu bagina bezala tratatzen gaituzte. Maina gehiegi egin dizkiegu
eta orain gureak egin du.”
“Arraro hasi ziren jokatzen debekatu zenienean
suziria hartzea New Yorkeraino, duela zenbait hilabete.”
“Esan nien ez zutela hori egiteko adina.”
“Nolanahi ere, ohartu naiz hotzago jokatzen dutela
gurekin harrezkeroztik.”
“Uste dut David McClean ekarriko dudala bihar
goizean Afrikari begiratu bat bota diezaion.”
“Baina orain ez da Afrika, Etxe Ederren konderria
eta Rima baizik.”
“Iruditzen zait Afrika izanen dela berriz ere.”
Une bat geroago garrasiak aditu zituzten.
Bi garrasi. Bi pertsona behealdetik garrasika. Eta
ondoren, lehoiak orroka.
“Wendy eta Peter ez daude beren logeletan,” esan
zuen emazteak.
Senarrari, ohean etzanda, bihotza pilpilka
zebilkion. “Ez,” esan zuen. “Jolastokira sartu dira.”
“Garrasi horiek ezagunak dirudite.”
“Bai?”
“Bai, izugarri ezagunak.”
Eta oheek ahaleginak eta bi egin bazituzten ere,
bi helduak ez ziren lokartu beste ordu bat iragan arte, kulunka eta guzti. Katu
usaina zabaldu zen gaueko giroan.
***
“Aita?” esan zuen Peterrek.
“Bai.”
Peterrek zapatetara begiratu zuen. Azken aldian ez
zion aitari begiratzen, ezta amari ere. “Jolastokia betiko itxiko duzu, ezta?”
“Segun.”
“Segun zer?” erantzun zuen Peterrek.
“Nola jokatzen duzuen zuk eta arrebak. Afrika hori
beste gauza batzuekin tartekatzen baduzue, Suediarekin agian, edo
Danimarkarekin, edo Txinarekin.”
“Uste nuen nahi genuen bezala jolasten ahal
ginela.”
“Hala da, baina arrazoizko mugekin.”
“Zer gertatzen da Afrikarekin, bada, aita?”
“O, orduan orain onartzen duzu Afrika agerrarazi
duzuela, ezta?”
“Ez litzaidake gustatuko jolastokia itxita
izatea,” esan zuen Peterrek hotz. “Sekula ez.”
“Egia esan, pentsatu dugu etxe osoa uztea hilabete
baterako edo. Problemarik gabeko bizitza bat eramatea.”
“Baina hori ez da bidezkoa! Nik neuk lotu beharko
ditut lokarriak, eta ez lokarriak lotzeko makinak? Eta nire kabuz hortzak
garbitu, orraztu eta bainuak hartu?”
“Dibertigarria litzateke aldatzea, ez zaude ados?”
“Ez, nazkagarria litzateke. Ez nuen gustuko izan joan
den hilabetean koadro margogailua kentzea.”
“Zure kabuz pintatzen ikas zenezan nahi nuelako,
seme.”
“Nik ez dut deus egin nahi, salbu begiratu, aditu
eta usaindu; badago beste zerbait egiterik, bada?”
“Tira, ongi, Afrikarekin jolas zaitezke.”
“Etxea itxiko duzu hemendik gutxira?”
“Pentsatuko dugu.”
“Uste dut onena dela horrenbeste ez pentsatzea,
aita.”
“Ez dut onartuko neure semeak mehatxurik egitea!”
“Oso ongi.” Eta Peter jolastokian sartu zen.
***
“Garaiz nator?” esan zuen David McCleanek.
“Gosaldu nahi?” galdetu zuen George Hadleyk.
“Eskerrik asko, baina gosalduta nago. Zer
gertatzen da?”
“David, psikologoa zara.”
“Hala diote.”
“Orduan, bota iezaiozu begiratu bat gure
jolastokiari. Iaz ikusi zenuen, etorri zinean; tankera bitxia antzeman zenion
une hartan?”
“Ezin da hori esan; betiko bortizkeriak, paranoia
arin baterako joera han eta hemen, ohikoa umeen artean gurasoek etengabe segika
dituztela sentitzen dutenean, baina, tira, ezer gutxi.”
Pasabidea zeharkatu zuten. “Jolastokia itxi nuen,”
azaldu zion aitak, “eta umeak gordeka sartu ziren gauez. Hor egoten utzi nien,
patroiak era zitzaten zuk ikusteko.”
Garrasi lazgarri bat etorri zen jolastokitik.
“Hortxe duzu,” esan zuen George Hadleyk. “Ea zer
iruditzen zaizun.”
Jo gabe sartu ziren jolastokian.
Garrasiak desagertuak zeuden. Lehoiak jaten ari
ziren.
“Atera zaitezte une batez, umeak,” esan zuen
George Hadleyk. “Ez, ez ezazue aldatu konbinazio mentala. Utz itzazue paretak
dauden bezala. Alde!”
Umeak joanik, bi gizonak lehoiei beha gelditu
ziren: urrun zeuden, elkarturik, gustura jaten harrapatua zuten hura.
“Gustatuko litzaidake jakitea zer den,” esan zuen
George Hadleyk. “Batzuetan ia-ia lortzen dut. Uste dut ahalmen handiko
prismatikoak ekarrita, gauza…”
David McCleanek barre egin zuen lehor. “Ez.” Buelta
eman zuen lau hormak aztertzeko. “Noiz hasi zen hau guztia?”
“Duela hilabete bat baino gehixeago.”
“Sentipen txarra ematen dit.”
“Egitateak nahi ditut, ez sentipenak.”
“George maitea, psikologo batek ez du egitate bat
bera ere sekula santan ikusten. Sentipenak baino ez ditu aditzen, kontu
lausoak. Honek ez dit sentipen onik ematen, benetan. Fidatu zaitez nire
bihozkadez eta senaz. Usain txarrak aise nabaritzen ditut eta honek oso usain
txarra dauka. Nire aholkua da gela madarikatu hau eraistea eta umeak nirera
ekartzea egunero-egunero urte batez tratamendua har dezaten.”
“Horren gaizki dago?”
“Hala uste dut. Jolastoki hauen lehenengo helburua
zen patxadaz aztertzea nolako patroiak uzten zituen umearen gogoak paretetan,
umeari laguntzeko. Nolanahi ere, kasu honetan, gela tresna bat izan da
pentsamendu suntsigarriak bultzatzeko, ez horietatik urruntzeko.”
“Lehengoan ez zenuen ezer nabaritu?”
“Nabaritu nuen bakarra zen zure seme-alabak ume
gehienak baino mainatiagoak zirela. Eta orain huts egin diezu nolabait. Zer
egin duzu?”
“Ez diet New Yorkera joaten utzi.”
“Beste zerbait?”
“Makina batzuk kendu ditut etxetik eta, duela
hilabete bat, mehatxatu nituen jolastokia itxiko nuela ez bazituzten etxeko
lanak egiten. Itxi egin nuen zenbait egunetan, ikus zezaten benetan ari
nintzela.”
“Ah-ha!”
“Garrantzirik du horrek?”
“Garrantzi handia. Lehen Santa Klaus zuten tokian
orain ogro bat dute. Eta umeek Santa Klaus nahiago. Gela honi utzi diozu zure
tokia eta zure emaztearena hartzen seme-alaben emozioetan. Gela hau da haien
aita eta ama, eta inportanteagoa da haien bizitzan benetako gurasoak baino. Eta
zuk orain zer eta hura itxi nahi duzu. Ez da harritzekoa hemen gorrotoa
aurkitzea. Sumatu egiten da, zerutik erortzen. Suma ezazu eguzkia. George,
bizitza aldatu beharra duzu. Beste askok bezala, erosotasunez inguraturik bizi
zara. Gosez hilko zinateke bihar sukaldea matxuratuko balitz. Arrautza bat
kraskatzen ere ez dakizu. Itzal ezazu dena. Has zaitez zerotik. Denbora beharko
duzu. Baina oraingo ume gaizto hauek zintzotuko zaizkizu urtebeteko epean.
Ikusiko duzu.”
“Baina ez da gehiegi izanen umeentzat gela
bat-batean ixtea betiko?”
“Ez dut nahi kontu honek aurrera segitzea,
besterik ez.”
Lehoiek bukatua zuten oturuntza gorria.
Lehoiak soilguneko mugan zeuden, bi gizonei so.
“Orain jazarria sentitzen naiz,” esan zuen
McCleanek. “Atera gaitezen hemendik. Ez ditut inoiz gela madarikatu hauek
maitatu. Urduri jartzen naute.”
“Benetakoak dirudite lehoiek, ezta?” esan zuen
George Hadleyk. “Ez duzu uste posible dela…”
“Zer?”
“…benetako bihurtzea?”
“Ez, nik dakidala.”
“Akats batengatik, norbaitek manipulatzeagatik
edo?”
“Ez.”
Ateraino joan ziren.
“Iruditzen zait gelak ez duela oso gogoko guk
itzaltzea,” esan zuen aitak.
“Inork ez du gogoko hiltzea, ezta gela batek ere.”
“Ez dakit gorrotatuko nauen itzali nahi
izateagatik.”
“Paranoia nonahi aurki daiteke gaur hemen,” esan
zuen David McCleanek. “Haren arrasto eta guzti dugu. Begira.” Makurtu eta
lepoko odoleztatu bat hartu zuen. “Zurea da?”
“Ez.” George Hadleyk zurrun-zurrun zuen aurpegia.
“Lydiarena da.”
Fusibleen kutxara joan ziren elkarrekin, eta
jolastokia hil zuen etengailua jaitsi zuten.
Bi umeak beren onetik atera ziren. Oihuka, jauzika
eta gauzak bota eta bota hasi ziren. Txilio, zinkurin, birao eta salto egin
zuten altzarien gainean.
“Ezin duzu hori egin jolastokiarekin. Ezin duzu!”
“Aski da, umeak.”
“Umeek beren burua bota zuten sofara,
negar-zotinka.
“George,” esan zuen Lydia Hadleyk, “pitz ezazu
jolastokia, une batzuetan besterik ez bada. Ez dadila hain bat-batekoa izan.”
“Ez.”
“Ezin zara horren ankerra izan…”
“Lydia, itzalita dago eta itzalita jarraituko du.
Eta etxe madarikatu osoa hilko da hemendik gutxira. Zenbat eta gehiago ikusi
zer txolopotetan sartu garen ,orduan eta gaizkituago sentitzen naiz. Luzeegi
egon gara geure zilbor elektroniko eta mekanikora begira. Ene, a zer premia
benetako airea hartzeko!”
Eta gelaz gela joan ziren ahots erlojuak, labeak,
berogailuak, zapata-igurtzigailuak, lokarri-lotzaileak, gorputz-igurtzigailuak,
-garbigailuak eta –masajegailuak ixten, topatu zuten makina oro, azken finean.
Etxea gorpuz bete zen, irudi zuenez. Makinen
kanposantua zen, itxuraz. Isil-isila. Burrunbarik ez makinetan, energia
ezkuturik ez, botoi bat sakatuta martxan noiz jarriko.
“Ez iezaiozu utzi!” kexatu zitzaion Peter sabaiari,
etxeari mintzatuko balitzaio bezala, edo jolastokiari. “Ez utzi aitari dena
hiltzen.” Aitarenganantz biratu zen. “O, gorrotatzen zaitut!”
“Irainka ez duzu deus lortuko.”
“Gustatuko litzaidake zu egotea hilda!”
“Hala geunden, denbora luzez. Gaur hasiko gara
zinez bizitzen. Maneiatuak eta masajeatuak izan beharrean, bizitzeari ekinen
diogu.”
Wendyk malkotan jarraitzen zuen eta Peterrek ere
negarrari eman zion berriz. “Alditxo bat bakarrik, alditxo bat, beste alditxo
bat jolastokian,” esan zuen zotinka.
“O, George,” esan zuen emazteak, “horrek ezin du
kalterik egin.”
“Tira, ados, horrela isiltzen badira. Minutu bat,
kontuan izan, eta gero betiko itzaliko dut.”
“Aitatxo, aitatxo, aitatxo!” esan zuten umeek
kantari eta irribarretsu, aurpegiak bustitzen zitzaizkiela.
“Gero oporretan aterako gara. David McClean ordu
eta erdi batean itzuliko da, aldaira egiten laguntzeko eta aireportura
eramateko. Jantziko naiz. Pitz ezazu jolastokia minutu batez, Lydia, minutu bat
baino ez.”
Eta beste hirurok batera atera ziren, zezelka eta
zizaka, eta aita aire-hodiak eraman zuen gora, arropa janzten hasteko. Minutu
bat geroago Lydia agertu zen.
“Alde egitean pozik egonen naiz” adierazi zuen
hasperen batekin.
“Jolastokian utzi dituzu?”
“Nik ere jantzi nahi nuen. O, Afrika nazkagarri
hori. Zer dela-eta dute gustuko?”
“Tira, hemendik bost minutura Iowako bidean egonen
gara. Ene, nolatan sartu ginen etxe honetan? Zerk bultzatu gintuen halako
amesgaizto bat erostera?”
“Harrokeriak, diruak, ergelkeriak.”
“Hobe jaisten bagara, umeak basapizti haiekin
berriz berotu baino lehenago.”
Orduan umeak deika entzun zituzten: “Aita, ama,
etorri, bizkor, bizkor!”
Aire-hodian jaitsi ziren, eta lasterka egin zuten
ezkaratza aldera. Umeak ez ziren ageri. “Wendy? Peter!”
Jolastokian sartu ziren. Sabana hutsik zegoen,
haiei begira zeuden lehoiak kenduta. “Peter, Wendy?”
Atea danbateko batez itxi zen.
“Wendy, Peter!”
George Hadley eta emaztea biratu eta atera joan
ziren lasterka.
“Ireki atea!” oihukatu zuen George Hadleyk,
maratilari eraginez. “Baina, kanpotik itxi dute! Peter!” Atean jo zuen. “Ireki!”
Peterren ahotsa entzun zuen kanpoan, atearen
kontra.
“Ez utzi jolastokia eta etxea itzaltzen,” esan
zuen.
Hadley jaun-andreek atean jo zuten. “Ez esan
lelokeriarik, umeak. Alde egiteko ordua da. McClean jauna berehala etorriko da
eta…”
Orduan soinua aditu zuten.
Lehoiek hiru aldetatik inguratu zituzten sabanako
belar horian, aurrera eginez lasto lehorraren gainean, burrunbaka eta orroka.
Lehoiak.
Hadley jaunak emazteari begiratu eta biek, buelta
emanik, piztiei egin zieten so, horiek aurrera zihoazen bitartean, buztanak
tente.
Hadley jaun-andreak garrasika hasi ziren.
Eta bat-batean ohartu ziren zergatik zituzten
ezagunak beste oihu haiek.
***
“Hemen nago,” esan zuen David McCleanek
jolastokiko atean, “O, kaixo.” Bi umeei begiratu zien, soilgunearen erdian
zeudela, bazkaritxo bat hartzen. Haratago, idoia eta sabana horia. Gainean,
eguzki beroa. McClean izerditzen hasi zen. “Non daude aita-amak?”
Haurrek begirada altxatu eta irribarre egiten
zuten. “O, segituan etorriko dira.”
“Ongi, alde egin behar dugu.” McClean jaunak
lehoiak ikusi zituen, urrun, borrokan, eta gero, lasaiturik, isilean jaten
geriza ematen zuten zuhaitzen azpian.
Lehoiak behatu zituen, eskuz itzala eginez
begietan.
Jaten bukatuta, lehoiak idoira hurbildu ziren
edatera.
Itzal batek egin zuen kliska McClean jaunaren
aurpegi beroaren gainean. Itzal askok egin zuten kliska. Saiak jaitsi ziren
zeru kiskalgarritik.
“Terik?” galdetu zuen Wendyk isiltasunean.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina