17. Dragoia

Dragoia

Ray Bradbury

Gaua puzka ari zen mortuko belar motzaren gainean; beste ezer ez zen higitzen. Urteak ziren txoririk ez zebilela hegan zeruaren oskol itsu handian. Aspaldian, harri txiki batzuek bizitzaren plantak egin zituzten hauts bihurtu zirenean. Orain, gaua baino ez zen mugitzen eremu hartan piztutako su bakarti aldera makurturik zeuden bi gizonen arimetan; ilunpeak emeki sartzen ari zitzaizkien zainetatik eta kilimak egiten zizkien isilik loki eta eskumuturretan.

Suaren argiak gora eta behera egiten zien aurpegi basatietan eta piltzar laranjez bete zizkien begiak. Gizonek elkarri entzuten zizkioten arnas hotzaren azantza adigaitzak eta betazalek muskerren gisara egiten zituzten itxi-irekiak. Azkenean, haietako batek suari eragin zion ezpataz.

“Ez, tentela; salatuko gaituk!”

16. Dastamena

Dastamena

 Roald Dahl

Sei ginen afaltzeko gau hartan Mike Schofield-ek Londresen daukan etxean: Mike, haren emaztea eta alaba, nire emaztea eta ni, eta Richard Pratt izeneko gizona.

Richard Pratt gourmet ospetsua zen; Epikuroak zeritzon elkarte txiki baten buru, hilero esku-orri bat banatzen zuen elikagai eta ardoen inguruan elkarteko kideen artean. Afariak antolatzen zituen luxuzko platerak eta ezohiko ardoak dastatzeko. Ez zuen erretzen, dastamena kaltetuko zuen beldurrez, eta ardo bati buruz ari zela, izaki biziduna bezala tratatzeko ohitura bitxi eta gogaikarri samarra zuen. “Ardo zuhurra”, esaten zuen, “herabeti eta iheskor samarra, baina zuhurra.” Edo, “Aldarte oneko ardoa, onbera eta alaia; zertxobait lizuna, agian, baina aldarte onekoa, halere.”

Bitan egona nintzen Mikeren etxean Richard Prattekin afaltzen, eta bi-bietan Mikek eta emazteak ahaleginak eta bi egin zituzten gourmet ospetsuari otordu berezia emateko. Horko horretan, argi eta garbi, ez zuten salbuespena eginen. Jangelan sartu bezain laster ikusi nuen mahaia oturuntza baterako prestatuta zegoela. Zutargi garaiak, arrosa horiak, zilar distiratsua nonahi, hiru ardo kopak afaltiar bakoitzarentzat, eta, batez ere, sukaldetik zetorren haragi errearen usain gozoa, ahoan listua jariotzen hastea eragin zidana.

15. Herri zahar-zaharra

Herri zahar-zaharra H. P. Lovecraft

Osteguna [1927ko azaroaren 3a] Melmoth maitea: Lan eta lan ibili zara Varius Avitus Bassianus asiar gazte jasanezin horren iragan illunean zer edo zer aurkitu nahian, ezta? Buf! Gutxi dira Siriako astakirten hori baino gehiago gorrotatzen ditudanak! Ni neu ere erromatarren garaietara eraman nau James Rhoades-en Eneida irakurtzeak. Ez nuen lehenago ezagutzen eta iruditzen zait fidelagoa dela P. Maro-rekiko ikusi ditudan bertsozko beste bertsioak baino, nire osaba Clark doktore zenarena barne, zein ez baitzen argitara eman. Virgilioren libertimendu horrek, Santu Guztien bezperak berezko dituen pentsamendu espektralekin batera, non akelarreko sorginak mendietan barna agertzen baitira, erromatar amets bat eragin zidan joan den astelehen gauean, horren argia eta bizia izan zena, ezkututako ikararen halako irudi titanikoak zituena, ezen zinez pentsatzen baitut liburu batean erabiliko dudala. Erromatar ametsak ez ziren ezohikoak gaztea nintzelarik –Julio jainkotarraren atzetik ibiltzen nintzen Galia guztian zehar tribuno militar gisa– baina horren aspaldian desagertu zirenez, oraingo honek jota uzti nau indar ikaragarriz.

14. Bazen behin

Bazen behin

Margaret Atwood

“Bazen behin neska txiro bat, ederra bezain zintzoa, amaorde gaiztoarekin bizi zena basoan zegoen etxe batean.”

“Basoan? Basoa demodé dago, hau da, nahikoa dugu basoetako kontu horiekin. Irudi hori ez da bat etortzen gure egungo gizartearekin. Zergatik ez hirian, aldatzeagatik?”

“Bazen behin neska txiro bat, ederra bezain txintxoa, amaorde gaiztoarekin bizi zena hiri bateko kanpoaldean zegoen etxe batean.”

“Hobeki dago hori. Baina zalantzan jarri behar dut txiro hitz hori.”

“Baina txiroa zen!”

“Txirotasuna erlatiboa da. Etxe batean bizi zen, ezta?”

“Bai.”

“Orduan, ikuspuntu sozio-ekonomiko batetik, ez zen txiroa.”

13.B Dinosauro bat bazina, maitea

Dinosauro bat bazina, maitea

Rachel Swirsky 

Dinosauro bat bazina, maitea, Tyrannosaurus rex-a zinateke. Tiranosauro txiki bat, metro bat eta hogeita hamabi zentimetrokoa, gizaki moduan duzun altuera bera. Hezur hauskorrak izanen zenituzke eta ahalik eta delikatuen eta ederren ibiliko zinateke atzapar erraldoi horien gainean. Zure begiek eztiki begiratuko lukete masail hezurtsu horien atzetik.

Tiranosauro bat bazina, ni zooko zaintzailea nintzateke, denbora osoan zurekin egoteko. Oilasko gordinak eta bizirik dauden ahuntzak botako nizkizuke. Odola ikusiko nuke zure hortzetan dir-dir. Ohea eginen nuke zure kaiolako zoruan, lur hezearen gainean, hostoz bigunduta. Loak hartu ezinik bazeunde, lo-kantak abestuko nizkizuke.

13.A Dinosauro bat bahintz, maitea

Dinosauro bat bahintz, maitea

Rachel Swirsky 

Dinosauro bat bahintz, maitea, Tyrannosaurus rex-a hintzateke. Tiranosauro txiki bat, metro bat eta hogeita hamabi zentimetrokoa, gizaki moduan duan altuera bera. Hezur hauskorrak hituzke eta ahalik eta delikatuen eta ederren ibiliko hintzateke atzapar erraldoi horien gainean. Hire begiek eztiki begiratuko liketek masail hezurtsu horien atzetik.

Tiranosauro bat bahintz, ni zooko zaintzailea nindukek, denbora osoan hirekin egoteko. Oilasko gordinak eta bizirik dauden ahuntzak botako nizkiake. Odola ikusiko nikek hire hortzetan dir-dir. Ohea eginen nikek hire kaiolako zoruan, lur hezearen gainean, hostoz bigunduta. Loak hartu ezinik bahengo, lo-kantak abestuko nizkiake.

12. Eramaten zutena

Eramaten zutena

Tim O’Brien

Jimmy Cross lehen lotinantak Martha izeneko neska baten gutunak eramaten zituen, zein hirugarren urtean baitzegoen New Jerseyko Mount Sebastian unibertsitatean. Ez ziren maitasun gutunak, baina Cross lotinantak itxaropena zuenez, plastiko batean bilduta zeuzkan, bizkar-zorroaren hondoan. Arratsaldeko azken partean, egun osoan martxan ibili, lubakia egin eta eskuak urontziko urez garbitu ondoren, gutunak destolestu, hatz-puntekin heldu eta irudipenak egiten ematen zituen eguneko azken argi orduak. Txango erromantikoak imajinatzen zituen New Hampshireko Mendi Zurietan. Gutun-azaletako hegalak zupatzen zituen zenbaitetan, neskaren mingaina handik pasatua baitzen. Beste edozein gauzaren gainetik, nahi zuen berak maite zuen adina maita zezan hark, baina hutsalkeriez aritzen ziren gutunetan, maitasunaren gaiari heldu gabe. Lotinanta seguru zegoen birjina zela. Marthak ingelesa ikasten zuen unibertsitatean, eta zoragarri idazten zion irakasleez, ikaskideez eta azterketa partzialez, Chaucer-ekiko zuen errespetuaz, eta Virginia Woolf-eganako txeraz. Aipu poetikoak egiten zituen maiz; gerra ez zuen sekula aipatzen, ez bazen esateko, Jimmy, kontuz ibili. Gutunen pisua 280 gramokoa zen. Sinatzean, “Maitasunez, Martha” jartzen zuen, baina Cross lotinantak ulertzen zuen maitasun hori sinatzeko modu bat baino ez zela, eta ez zuela esan nahi berak nahi zuena. Iluntzean, tentuz gordetzen zituen gutunak berriz bizkar-zorroan. Mantso, arreta pixka bat galduta, altxatu eta bere gizonen artean mugitzen zen, perimetroa egiaztatuz, eta gero, gau betean, lubakira itzulita, Martha birjina ote zen pentsatzeari ematen zion, gauari so.